Hoe bereken je je dagelijkse eiwitbehoefte als plantaardige eter?

Als plantaardige eter heb je 1,0-1,2 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag nodig, wat iets meer is dan de algemene aanbeveling. Dit komt doordat plantaardige eiwitten een andere samenstelling hebben dan dierlijke eiwitten. Je lichaamsgewicht, activiteitsniveau en leeftijd bepalen je exacte behoefte. Door slim te combineren en bewust te kiezen, krijg je gemakkelijk voldoende eiwitten binnen.

Waarom hebben plantaardige eters andere eiwitbehoeften?

Plantaardige eiwitten hebben een andere aminozuursamenstelling dan dierlijke eiwitten. Waar dierlijke eiwitten alle negen essentiële aminozuren in optimale verhoudingen bevatten, missen veel plantaardige bronnen een of meerdere aminozuren of bevatten ze in lagere concentraties.

Je lichaam neemt plantaardige eiwitten ook anders op. De biologische beschikbaarheid is vaak lager omdat plantaardige voedingsmiddelen vezels en andere stoffen bevatten die de opname kunnen vertragen. Daarom hebben vegetariërs en veganisten ongeveer 10-20% meer eiwit nodig dan vleeseters om dezelfde resultaten te behalen.

Het goede nieuws is dat bruine rijstproteïne, zoals gebruikt in hoogwaardige supplementen, een aminozuurprofiel heeft dat voor 98% overeenkomt met moedermelk. Dit maakt het een uitstekende plantaardige eiwitbron die deze uitdagingen grotendeels wegneemt.

Hoeveel eiwit heb je per dag nodig als vegetariër of veganist?

De dagelijkse eiwitbehoefte voor plantaardige eters ligt tussen 1,0 en 1,2 gram per kilogram lichaamsgewicht. Voor actieve mensen of sporters kan dit oplopen tot 1,6-1,8 gram per kilogram. Deze hoeveelheden zijn hoger dan de officiële aanbeveling van 0,83 gram per kilogram voor de algemene bevolking.

Praktische voorbeelden maken dit duidelijker. Weeg je 70 kilogram? Dan heb je als vegetariër 70-84 gram eiwit per dag nodig. Bij 60 kilogram is dat 60-72 gram, en bij 80 kilogram 80-96 gram per dag. Doe je veel krachttraining of ben je ouder dan 65? Tel er dan nog 10-20 gram bij op.

Je leeftijd speelt ook een rol. Vanaf je 40e beginnen je spieren langzaam af te breken. Voldoende eiwit helpt dit proces te vertragen en je spiermassa te behouden voor een vitale toekomst.

Hoe bereken je je persoonlijke eiwitbehoefte stap voor stap?

Het berekenen van je persoonlijke eiwitbehoefte doe je in drie eenvoudige stappen. Begin met je lichaamsgewicht, bepaal je activiteitsniveau en pas toe waar nodig aan voor je leeftijd.

Stap 1: Vermenigvuldig je lichaamsgewicht met 1,0 (rustig leven) of 1,2 (actief leven). Bijvoorbeeld: 75 kg x 1,2 = 90 gram eiwit per dag.

Stap 2: Ben je zeer actief of doe je krachttraining? Gebruik dan 1,6-1,8 gram per kilogram. Voor 75 kg wordt dat 120-135 gram per dag.

Stap 3: Voeg 10-20% toe als je ouder bent dan 65 jaar of als je herstelt van ziekte. Je eindresultaat geeft je dagelijkse eiwitdoel weer.

Een handige vuistregel: verdeel je totale eiwitbehoefte over drie maaltijden van ongeveer 20-30 gram eiwit elk, met eventueel een eiwitrijke tussendoortje. Wil je het jezelf nog makkelijker maken? Gebruik dan onze eiwitcalculator voor een nauwkeurige berekening op basis van jouw persoonlijke gegevens.

Welke plantaardige voedingsmiddelen bevatten de meeste eiwitten?

Peulvruchten zijn de kampioenen onder plantaardige eiwitbronnen. Linzen leveren 24 gram eiwit per 100 gram, kikkererwten 19 gram en zwarte bonen 21 gram. Tofu en tempeh zijn ook uitstekende keuzes met respectievelijk 15 en 19 gram eiwit per 100 gram.

Noten en zaden dragen flink bij aan je eiwitinname. Amandelen bevatten 21 gram eiwit per 100 gram, walnoten 15 gram en zonnebloempitten maar liefst 21 gram. Chia- en hennepzaad zijn ook eiwitrijke toevoegingen voor smoothies en ontbijtbowls.

Granen zoals quinoa (14 gram per 100 gram) en havermout (13 gram per 100 gram) vullen je eiwitinname mooi aan. Het slimme aan quinoa is dat het alle essentiële aminozuren bevat, net als dierlijke eiwitten.

Combineer verschillende bronnen voor een compleet aminozuurprofiel. Denk aan rijst met bonen, hummus met volkoren pita of havermout met noten. Zo krijg je alle bouwstenen die je spieren nodig hebben.

Wat zijn de tekenen dat je te weinig eiwit binnenkrijgt?

Je lichaam geeft duidelijke signalen als je te weinig eiwit binnenkrijgt. Haarverlies, dun of dof haar zijn vaak de eerste tekenen. Ook veel trek in hartig eten kan wijzen op een eiwitdeficiëntie.

Fysieke symptomen worden steeds duidelijker naarmate het tekort groter wordt. Je herstelt langzamer na het sporten, voelt je vaker moe en merkt misschien dat je spiermassa afneemt. Zelfs kortademigheid kan voortkomen uit een tekort aan aminozuren.

Andere signalen zijn een verminderde weerstand tegen infecties, langzame wondgenezing en concentratieproblemen. Je huid kan droog worden en kleine wondjes genezen minder snel.

Herken je meerdere van deze symptomen? Dan is het tijd voor actie. Begin met het bijhouden van je eiwitinname gedurende een week. Vaak blijkt dat je minder eiwit binnenkrijgt dan je dacht. Een eiwitcalculator kan je helpen inzicht te krijgen in je huidige situatie.

Hoe zorg je ervoor dat je genoeg eiwit binnenkrijgt zonder supplementen?

Slimme maaltijdplanning is de sleutel tot voldoende eiwitinname. Begin elke maaltijd met een eiwitbron als basis en bouw daar omheen. Denk aan tofu in je roerbak, linzen in je salade of noten in je yoghurt.

Eiwitrijke tussendoortjes maken het verschil. Een handvol amandelen (6 gram eiwit), hummus met groentesticks (4 gram per 2 eetlepels hummus) of een smoothie met plantaardige melk en noten helpen je dagelijkse doel te behalen.

Combineer slim voor maximaal effect. Havermout met noten en zaden bij het ontbijt, een quinoa-salade met kikkererwten bij de lunch en tofu met bruine rijst bij het avondeten geven je een stevige eiwitbasis.

Bereid grote hoeveelheden peulvruchten voor en bewaar ze in de koelkast. Zo heb je altijd een snelle eiwitbron bij de hand. Voorgekookte linzen, kikkererwten of zwarte bonen maken elke maaltijd in een handomdraai eiwitrijker.

Het opbouwen van voldoende spiermassa vraagt om consistentie in je eiwitinname. Of je nu kiest voor natuurlijke voedingsbronnen of aanvulling met plantaardige supplementen, het belangrijkste is dat je dagelijks investeert in je spierrekening. Wij bij StrongMe geloven dat een sterkere toekomst vandaag begint, met de juiste keuzes voor jouw lichaam én de planeet.

Geschreven door

Richard de Leth

Oprichter StrongMe, schrijver, theatermaker en wereldverbeteraar